ဝါဆိုလျပည့္ေန႕အေႀကာင္းႏွင့္ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား

သေႏၶ, ေတာထြက္, ဓမၼစက္, မိန္ႁမြက္ဝါဆုိ ဟူေသာစကားႏွင္႔အညီ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ တုသိတာနတ္ျပည္မွ နတ္သားအေပါင္းတု႔ိဧ။္ ဘုရားျဖစ္ရန္ အခ်ိန္တန္ပါၿပီဟု လာေရာက္ကာ ေတာင္းပန္ၾကေသာေၾကာင္႔
သႏၲဳႆိတ နတ္သားအျဖစ္မွ မယ္ေတာ္မာယာဧ။္ ဝမ္းတြင္ဝယ္ ဝါဆုိလျပည္႔ေန႔တြင္
ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူပါသည္။ ဖြားျမင္ေျမာက္ေသာအခါ သိဒၶတၳေဂါတမ အမည္ရေလဧ။္။
ဆယ္႔ေျခာက္ႏွစ္ဝယ္ ယေသာ္ဓရာႏွင္႔ ထိန္းျမႇား လက္ထပ္ေလဧ။္ ရာဟုလာ အမည္ရေသာ သားေတာ္တစ္ပါး
ေမြးဖြားေလဧ။္ ထုိေနာက္ သူအုိ, သူနာ, သူေသ, ရဟန္း, ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးကုိ ျမင္ေတာ္မူကာ အုိျခင္းသေဘာ နာျခင္းသေဘာ ေသျခင္းသေဘာ တရားတုိ႔ကုိ ေၾကာက္လန္႔ကာ အုိျခင္းကင္းရာ နာျခင္းကင္းရာ ေသျခင္းကင္းရာ ရဟန္းတစ္ပါးဧ။္ ခ
်မ္းသာတရားကုိ ေတြးသိကာ ေတာထြက္ရန္ ႀကံစည္ေတာ္မူၿပီး ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ ညသန္းေခါင္ယံ အခ်ိန္တြင္ ဖြားဖက္ေတာ္ ေမာင္စံ ကႏၷကျမင္းတုိ႔ ႏွင္႔ ဥရုေဝလ ေတာသုိ႔ ကိေလသာကုန္ခန္းၿပီး ဥာဏ္အလင္းေရာင္ေတြကုိ ရွာေဖြရန္
ေတာထြက္ေတာ္မူပါသည္။
မဂဓတုိင္း ဂယာၿမဳိ႕အနီး ဥရုေဝလေတာဝယ္ (၆)ႏွစ္တုိ႔ ကာလပတ္လုံး ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယ ေယာဂီ ပရိဗုိဇ္တုိ႔ဧ။္ အတၱကိလမထာ (ပင္းပန္းစြာခႏၶာကုိယ္ ညင္းဆဲေၾကာင္း) အက်င့္တုိ႔ကုိ႔ ထုိေတာဝယ္(၆) ႏွစ္တုိင္တုိင္ ပင္းပန္းစြာ က်င့္ႀကံေသာ္လည္း
တရားထူးကုိမရရွိေပ၊ (၆)ႏွစ္မွ်က်င္႔ခဲ႔ရတဲ႔ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယ ေယာဂီပရီဗုိဇ္တုိ႔ဧ။္ အက်င္႔မ်ားသည္ ခႏၶာကုိယ္ပင္ပန္းဆင္းရဲေၾကာင္း အက်င္႔မ်ားသာၿဖစ္သည္ဟု သိရေသာအခါ မိမိဧ။္ ကုိယ္ပုိင္နည္းစနစ္ၿဖစ္ေသာ မဂၢင္(၈)ပါး နည္းလမ္းသစ္ၿဖင္႔
သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္ကုိ ရရွိကာဘုရားအၿဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူပါသည္ ၊ ဘုရားအၿဖစ္သုိ႔ေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ အားထုတ္ခဲ႔ေသာတရားမ်ားႏွင္႔ ေလာကကုိ ဆင္ျခင္ၾကည့္ေသာ္ မိမိရရွိ က်င့္ႀကံထားေသာ တရားတုိ႔သည္ အလြန္သိမ္ေမြ႔နက္နဲ
ခက္ခဲလြန္းေနဧ။္ ေလာကလူသားတုိ႔ဧ။္ အသိဥာဏ္ကား ကိေလသာအေမွာင္တုိ႔ၿဖင္႔သာ ထာဝစဥ္ပိတ္ဖုံးေနဧ။။္ ငါဧ။္တရားတုိ႔သည္ကား အလြန္နက္နဲကာ ခက္ခဲလြန္ေနဧ။္ ပုုထုဇဥ္တုိ႔အား ေဟာၾကားရန္ လားလားမွ မတန္ဟု စဥ္ၿခင္ေနစဥ္ သဟမၸတိ ျဗဟၼာဧ။္ ေတာင္းပန္မႈျဖင္႔ အရင္က မိမိ တပည့္ေတာ္ခဲ႔ဘူးေသာ ကာသိတုိင္း ဗာရာဏသီၿမဳိ႕အနီး
မိဂဒါဝုန္ေတာဝယ္ရွိေသာ ပဥၥဝဂၢီငါးဦး (ပဥၥ-ငါးခု ငါးေယာက္၊၀ဂၢ-အစု အဖြဲ႔) တုိ႔ကုိတရားဦးေဟာၾကားရန္ ၾကြခ်ီေတာ္မူေလသည္ ။
ဝါဆုိလျပည္႔ေနဝယ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးသည္ သူ႔ဘဝဧ။္ ထမဦးဆုံးၿဖစ္ေသာ ဓမၼစၾကၤာ တရားေတာ္ကုိ ပဥၥဝဂၢီ ငါးဦးတုိ႔အား ေဟာၾကားေတာ္ မူေလသည္။ ဝါဆုိလၿပည္႔ ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာ၀င္တုိ႔ အတြက္ မြန္ၿမတ္ေသာေန႔တစ္ေန႔ၿဖစ္ပါသည္။

၀ါဆိုလျပည့္ (၅) ေန႔

(၁) ပဋိသေႏၶတည္သည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၆၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္။(ၾကာသပေတးေန႔)
(၂) ေတာထြက္သည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၉၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္။(တနလၤာေန႔)
(၃) ဓမၼစၾကာတရားဦး = မဟာသကၠရာဇ္ – ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္။(စေနေန႔)
(၄) ေသာတာပန္လူသား စေပၚသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္။ (စေနေန႔)
(၅) သံဃာရတနာစေပၚသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္။ (စေနေန႔)

သေႏၶယူေတာ္မူေသာေန႔ (ၾကာသာပေတးေန႔)

သုံးလူ႔ရွင္ပင္၊ ကၽြန္းထိပ္တင္၊ ေသာင္းခြင္ စၾကာ၀ဠာ၊ နတ္ျဗဟၼာတို႕၊ ညီညာရုံးစု၊
ေတာင္းပန္မူေၾကာင့္၊ ရတုနဂိုရ္၊ ရႊန္းရႊန္းစိုသည္။ “ဝါဆိုလျပည္႕ ၾကြက္မင္းေန႔၀ယ္၊ ခ်မ္းေျမ႕ၾကည္ျဖဴ
သေႏၶ ယူသည္” နတ္, လူ ၿငိမ္းဖို႔ကိန္းပါကို…။

ေတာထြက္ေတာ္မူေသာေန႔ (တနလၤာေန႕)

ဖြားျမင္ေျမာက္ေသာ္၊ ဆယ္ေျခာက္ႏွစ္ရြယ္ ပ်ဳိျမစ္ႏုနယ္၌၊ သုံးသြယ္ေရႊနန္း သိမ္းျမန္းၿပိးလစ္၊
ဆယ္သုံးႏွစ္လွ်င္၊ ဘုန္းသစ္လွ်ံလူ၊ စံေတာ္မူ၍၊ “ရြယ္မူႏုၿဖိဳး၊ ႏွစ္ဆယ္ကိုး၀ယ္” ေလးမ်ဳိးနိမိတ္၊
နတ္ျပဟိတ္ေၾကာင့္၊ ေရႊစိတ္ျငင္ၿငိဳ၊ သံေ၀ပိုက၊ “၀ါဆိုလျပည့္ က်ားမင္းေန႔၀ယ္၊ ခ်မ္းေျမ႕ရဂုံ
ေတာ္ရပ္လွႈံသည္” စုံၿမိဳင္ပင္ရိပ္ခမ္းမွာကို……။

ဓမၼစႀကၤာေဟာေတာ္မူေသာေန႕ (စေနေန႔)

ဘုရားျဖစ္ကာ၊ မိဂဒါသို႔၊ စၾကာေရႊဖ၀ါးျဖန္႔ခ်ီ သြား၍၊ ငါးပါး၀ဂၢီစုံအညိႏွင့္ မဟီတစ္ေသာင္း
တိုက္အေပါင္းမွ၊ ခေညာင္းကပ္လာ၊ နတ္ျဗဟၼာ အား“၀ါဆိုလျပည့္၊ စေနေန႔၀ယ္၊ ေႂကြ႕ေႂကြ႕
လွ်ံတက္၊ ဓမၼစက္ကို” မိန္႔ႁမြတ္ေထြျပား၊ ေဟာေဖာ္ၾကားသည္၊ တရားနတ္စည္ရႊမ္းတယ္ကို….။

ဓမၼစႀကၤာတရားေတာ္

ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ (၂၉)ႏွစ္ထိ ကာမဂုဏ္အာ႐ံုတို႔ျဖင့္ ေပ်ာ္ပါးေနခဲ့ေသာ ‘ကာမသုခလႅ’ိကာႏု ေယာဂလက္ယာစြန္းေရာက္ေနစဥ္ ေလာဘကိုသာ ျဖစ္ေစၿပီး၊ (၂၉) ႏွစ္မွ (၃၅) ႏွစ္အထိ (၆) ႏွစ္လံုးလံုး ခႏၶာကုိယ္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိး ႏွိပ္စက္ညႇင္းဆဲၿပီး က်င့္ေသာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ ‘အတၱကိလမထာႏုေယာဂ’ လက္၀ဲ စြန္း ေရာက္ေနစဥ္
ေဒါသကိုသာျဖစ္ေစသျဖင့္ တရားမရျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ၄င္းအစြန္းႏွစ္ပါးကိုေရွာင္ၿပီး ‘မဇိၥ်မပဋိပဒါ’ (ေခၚ) မဂၢင္ရွစ္ပါးအက်င့္ကို က်င့္မွသာလွ်င္ သစၥာေလးပါး ကို သိျမင္ႏိုင္ေသာ တရားျဖစ္သည္ဟု ေဟာၾကားေသာ တရားျဖစ္သည္။

ျမန္မာတို ့ရဲ ့ အထြဋ္ လျမတ္၀ါဆိုေန ့မွာ ဘုရား အေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳမင္းသားသည္ ေတာထြက္ေတာ္မူရာ ပဥၥ၀ဂၢီ ၅ ဦးကို
၀ါဆိုလျပည့္၌ ဓမၼစၾကာ တရားဦး ေဟာေတာ္မူခဲ့၏ သေႏၶ ေတာထြက္ ဓမၼစက္ ေဟာျမြက္ သံခ်ိဳ လ ၀ါဆိုဟု
ေန ့ထူး ေန ့ျမတ္ ဓမၼစၾကာ ေန ့ဟု ေခၚတြင္ သမုတ္ျပဳၾက၏
ျမတ္စြာဘုရားထားေတာ္မႈေသာ သာသနာတြင္း ဝါဆိုလျပည္ေန႕၏ ဘာသာေရးပြဲေတာ္မ်ားတြင္ ထိုင္း၊ ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာစေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ႏိူင္ငံမ်ား၌ အေလးအနက္ထားျပီး ျပဳလုပ္ေလ့ရွိေသာ ဘာသာေရးအမွတ္တရ ပြဲေတာ္တစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။ ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔သည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ပဥၥဝဂၢီငါဦးတို႕ကို တရားဦးေဟာရာေန႕ေဟာေတာ္မႈတဲ့ ေန႕ျမတ္ျဖစ္သကဲ့သို႕၊ သံဃာေတာ္မ်ားအား ၀ါဆုိ၊ ၀ါကပ္ရသည့္ အခ်ိန္ကာလလည္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဝါဆိုလျပည့္ေန႕တြင္ သကၤန္းကပ္လွဴျခင္း၊ ၀ါဆုိပန္းမ်ားလွဴဒါန္းျခင္း၊ ဆြမ္းကပ္ျခင္းမ်ား တရားနာယူျခင္း ေရစက္ခ် အမွ်ေပးေဝျခင္းစေသာ ကုသိုလ္ဒါနမ်ားစြာကို ျပဳလုပ္ႀကသည့္ ဗုဒၶဘာသာတို႕၏ ဝါဆိုလျပည့္ ဓမၼစႀကာေန႔ ျဖစ္ပါသည္။


ဝါတြင္းကာလတြင္ သံဃာေတာ္အရွင္သူျမတ္မ်ားသာမက ဗုဒၶဘာသာတိုင္းလည္း အသက္ဂုဏ္သိကၡာႀကီးမားသူမ်ားကုိ လုိက္လံကန္ေတာ့ႀကသည္။ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားကလည္း ဘုရားေက်ာင္းမ်ားကို ဥပုသ္ေန႕တိုင္ ငါးပါးသီလ၊ ရွစ္ပါးသီလစေသာ သီလေတာ္ျမတ္တို႕ကို ေစာင့္ေရွာက္ႀကသည္။ ရဟန္းေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားသည္လည္း ဆရာေတာ္မ်ားအား တပည့္ပရိသတ္မ်ားႏွင့္အတူ ကံေတာ့ႀကသည့္ အခါသမယျဖစ္ပါသည္။

ရဟန္းေတာ္မ်ားအား ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားက ဝါတြင္းကာလတြင္ (ဝါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ တစ္ရက္ေန႔မွစ၍ သံဃာေတာ္မ်ား ဝါဆုိ၀ါကပ္ရာတြင္ ပုရိမဝါကုိ ဝါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ တစ္ရက္ေန႔မွာ ၀ါဆုိ၀ါကပ္လွ်င္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေနတြင္ သုံးလျပည့္ကာကာမွ သံဃာေတာ္မ်ား မိမိလိုအပ္ရာ ေနရာသို႕ လြတ္လပ္စြာ သြားလာခြင့္ရွိသည္။
တကယ္လုိ႔ အေၾကာင္မညီညြတ္၍ ပုရိမဝါဆုိလုိက္ရေသာ သံဃာေတာ္မ်ားသည္ ဝါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္တစ္ရက္ေန႔တြင္ ပစၦိမဝါဆုိၿပီးလွ်င္ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔တြင္ သုံလျပည့္ကာဝါကၽြတ္ေလသည္။

ဝါဆုိဝါကပ္ျခင္းကုိ ညေနပုိင္းတြင္ျဖစ္ေစ ညဦးပုိင္းတြင္ျဖစ္ေစ ေက်ာင္းတုိင္အတြင္း၌ ရဟန္းသာမေဏမ်ား စုရုံး၍ ဘုရားတပည့္ေတာ္သည္ ဤေက်ာင္းတြင္ ဤဝါတြင္းသုံလတာ ကာလပတ္လုံးဝါဆုိ၀ါကပ္ပါ၏ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ရွိသည့္ ဣမသၼီ ဝီဟာေရ ဣမံေတမာသံ ဝႆံ ဥေပမိ ပါဠိေတာ္ျမတ္ကို သံုႀကိမ္တိုင္တိုင္ ရြတ္ဆုိရေလသည္။

ထုိသုိ႔ သံဃာေတာ္မ်ား ၀ါဆုိ၀ါကပ္ေသာအခါတြင္ အလွဴရွင္မ်ားက ၀ါဆုိသကၤန္းကပ္လွဴျခင္း၊ ၀ါဆုိပန္းကပ္လွဴျခင္း၊ အေဖ်ာ္ရည္စေသာ လွဴဒါန္းဖြယ္ရာ ကပ္လွဴျခင္းမ်ားကုိ ျပဳလုပ္ၾကသည္မွာလည္း မြန္ျမတ္ေသာ အလွဴဒါနတစ္ခုပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ျမိဳ႕ျပေနရာမ်ား၌ ဝါဆိုသကၤန္းဆက္ကပ္လွဴဒါန္းပဲြ အစီစဥ္ကို ျပဳလုပ္ႀကသည္။

ဝါဆုိလဆန္းတရက္ေနမွ ဝါဆုိလျပည့္ေန႕အထိ ဝါတြင္းသံုးလအတြင္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ လွဴဒါန္းပြဲမ်ား က်င္းပႀကသည္။မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမိဳ႕ျပေဒသမ်ားတြင္ မိမိေနအိမ္တြင္ျဖစ္ေစ တတ္စြမ္းႏူိင္သမွ် သံယာေတာ္မ်ားပင့္ဖိတ္ကာ ဆြမ္းခဲဖြယ္ႏွင့္၀ါဆုိသကၤန္းစေသာ လွဴဒါန္းဖြယ္ရာအစုစုတုိ႔ကုိ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္းကာ ဥပုဒ္သီလ ေဆာက္တည္ႀကေပသည္။ ဤသည္မွာ စာေရးသူတုိ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ခ်စ္ခင္ေလးစားစရာေကာင္းေသာ ဓေလ့စရိုက္ျဖစ္သည္။ စာေရးသူသည္ ဤအေႀကာင္းကို အက်ဥ္းမွ်သာ ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ စာေရးသူတို႕၏ ဗုဒၶဘာသာ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈျဖစ္ေသာ အစဥ္လာေကာင္းကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ျဖစ္ႀကေသာ က်ေနာ္တို႕က ျမတ္ဗုဒၶထားခဲ့ေသာ သာသနာေတာ္ႀကီးအဓြန္႕ရွည္ေစျခင္းအတြက္ ဝိုင္းဝန္းေဆာင္ရြက္ႏိူင္ေသာ အမ်ိဳးေကာင္း အမ်ိဳးေကာင္းသမီးမ်ားျဖစ္ႏိူင္ပါေစ လို႕ ဆုေတာင္းရင္း ဗုဒၶဘာသာတို႕ အထြဋ္အထိပ္ထားေသာ ၀ါဆုိလျပည့္ေန႔အေၾကာင္းကို အက်ဥ္းမွ် ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ေနာင္က်ေရာက္လာမယ့္ လျမတ္ ၀ါဆို လျပည့္ေန ့တြင္ ၀ါဆို သဃၤန္း ကပ္လွဴျခင္း ဥပုလ္သီလေဆာက္တည္ျခင္း ျမန္မာတို ့ရဲ ့ တရားဘ၀နာ မ်ားကို မေမ့မေလွ်ာ့ပဲ ႏိုးေဆာ္တိုက္တြန္ရင္နဲ ့ မွာရွိတဲ့ ဆရာေတာ္ သံဃာမ်ားကို ရည္မွန္းျပီး ၀ါဆိုလျပည့္ ဓမၼစၾကာေန ့အတြက္ ဒီစာစုေလနဲ ့အတူ လက္ဆယ္ျဖာ ထိပ္မွာမိုလို ့ ရွစ္ခိုးကန္ေတာ့လိုက္ပါတယ္ဘုရား...။

၁၃၇၃ ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလျပည့္ ၁၅ ရက္ေန ့
15--7--2011.....ရက္

ရင္သြီး